ฟันโยกระหว่างจัดฟัน เป็นเรื่องปกติหรือไม่?

หลายคนที่อยู่ในช่วงการรักษาทางทันตกรรมจัดฟันอาจเคยรู้สึกแบบนี้ “ตอนนี้รู้สึกว่าฟันโยก กลัวว่าฟันจะหลุด กลัวจะเกิดปัญหาอะไรกับรากฟัน” โดยเฉพาะคนที่ไม่เคยมีประสบการณ์ด้านจัดฟันมาก่อน อาการนี้อาจสร้างความกังวลให้ไม่น้อย

ฟันจะเคลื่อนได้ ต้อง “โยก” ก่อน

หมออยากอธิบายให้เข้าใจอย่างสบายใจว่า อาการฟันโยกในระหว่างการจัดฟันสามารถเกิดขึ้นได้ตามธรรมชาติและไม่ใช่เรื่องผิดปกติแต่อย่างใดค่ะ ฟันจะเคลื่อนได้นั้นต้อง “โยก” ก่อน การจัดฟันคือการใช้แรงที่ควบคุมได้ค่อยๆ เคลื่อนฟันไปยังตำแหน่งที่ต้องการ แรงที่ใส่ลงบนฟันนั้นจะถูกถ่ายทอดลงไปยัง “กระดูกเบ้าฟัน” ซึ่งเป็นโครงสร้างที่รองรับฟันอยู่ เมื่อฟันถูกออกแรงอย่างเหมาะสม จะมีเซลล์ชนิดหนึ่งชื่อว่า “Osteoclast” ทำหน้าที่ย่อยสลายกระดูกในด้านหนึ่งของฟัน เพื่อเปิดทางให้ฟันสามารถเคลื่อนตัวไปในทิศทางนั้นได้ ซึ่งในช่วงนี้ฟันจะมีการโยกบ้างเล็กน้อย หลังจากฟันเคลื่อนไปแล้ว ร่างกายจะเริ่มกระบวนการซ่อมแซมโดยเซลล์อีกกลุ่มชื่อว่า “Osteoblast” มาสร้างกระดูกใหม่ในบริเวณที่ว่างอยู่ ส่งผลให้ฟันกลับมา “แน่น” อีกครั้ง กล่าวง่ายๆ คือ “การโยกของฟันระหว่างการจัดฟัน ไม่ได้หมายความว่าฟันจะหลุด แต่คือสัญญาณว่าฟันกำลังเคลื่อนอยู่”

ฟันโยก... แต่ไม่ใช่ทุกเคสจะโยกเท่ากัน

แม้ว่าอาการฟันโยกนั้นจะเป็นสิ่งที่พบได้ทั่วไปในช่วงจัดฟัน แต่ระดับความโยกอาจแตกต่างกันในแต่ละบุคคลไปค่ะ ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ความแข็งแรงของกระดูกเบ้าฟันก่อนการจัดฟัน อายุของผู้ป่วย ชนิดของแรงที่ใช้ในการจัดฟัน สุขภาพช่องปากและเหงือกโดยรวม ในบางกรณี หากผู้ป่วยมีปัญหาเรื่องโรคปริทันต์มาก่อน หรือมีระดับกระดูกเบ้าฟันที่น้อยอยู่แล้ว อาการโยกอาจรู้สึกมากกว่าคนอื่น และอาจต้องใช้ระยะเวลานานขึ้นกว่ากระดูกจะกลับมาแน่นได้เหมือนเดิม

การดูแลตัวเองระหว่างจัดฟัน

สิ่งสำคัญที่ผู้ป่วยสามารถทำได้เพื่อช่วยให้กระบวนการจัดฟันไปได้อย่างราบรื่น คือ แปรงฟันและใช้ไหมขัดฟันอย่างสม่ำเสมอ หมั่นตรวจสุขภาพฟันและช่องปากตามนัด หลีกเลี่ยงอาหารแข็งหรือเหนียวที่อาจทำให้เครื่องมือหลุดหรือส่งแรงกระแทกรุนแรงต่อฟัน นอกจากนี้ ขอให้แจ้งทันตแพทย์ทันทีหากรู้สึกว่าฟันโยกมากผิดปกติ หรือมีอาการปวดที่ไม่หาย

สรุป

อาการฟันโยกระหว่างจัดฟัน เป็นส่วนหนึ่งของกระบวนการเคลื่อนฟันที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติจากแรงจัดฟัน ไม่ได้หมายความว่าฟันจะหลุด หรือการรักษาล้มเหลว หากมีข้อสงสัยหรือรู้สึกไม่สบายใจ แนะนำให้พูดคุยกับทันตแพทย์จัดฟันของคุณ เพราะความเข้าใจที่ถูกต้องจะทำให้เรามั่นใจและให้ความร่วมมือกับการรักษาได้ดีที่สุดค่ะ